Provincies zetten rem op bouwplannen van gemeenten
Regionale overheden nemen de leiding over van gemeenten bij nieuwbouw van woningen en kantoren. Zowel de provincie Utrecht als de metropoolregio Rotterdam-Den Haag staat op het punt om in te grijpen in bouwplannen van de gemeente.
Vandaag stemmen de Provinciale Staten van Utrecht over een plan om in tien gemeenten bestemmingsplannen voor kantoren te schrappen. Die plannen zijn in totaal goed voor ruim drie miljoen vierkante meter aan kantoorruimte, oftewel zeshonderd voetbalvelden. Het zou de eerste keer zijn dat een provincie gemeenten op grote schaal dwingt bouwplannen te schrappen.
Buitenlandse investeerders
De provincie vreest dat nieuwe kantoren leiden tot meer leegstand, doordat de nieuwe kantoren niet vol komen, of doordat oude kantoren leegstromen.
Gedeputeerde Mirjam Maasdam denkt dat beleggers hun kans grijpen nu de kantorenmarkt is aangetrokken, zonder dat zij denken aan de langere termijn: ‘Je ziet buitenlandse partijen investeren die niet veel lokale kennis hebben.’
Er zijn ook plekken waar de provincie juist wel extra kantoren wil, zoals rond Utrecht-Centraal.
Miljoen vierkante meter
De Metropoolregio Rotterdam-Den Haag, een samenwerkingsverband van 23 gemeenten, wil in totaal een miljoen vierkante meter aan kantoorruimte schrappen. Behalve bestemmingsplannen vallen daaronder kantoorgebouwen die een nieuwe bestemming krijgen, of worden gesloopt. ‘Bestaande vergunningen worden mogelijk teruggedraaid of aangepast’, zegt een woordvoerder.
Ook bij de bouw van woningen speelt de provincie een steeds actievere rol. De gemeente Alkmaar bijvoorbeeld wil 20.000 woningen bijbouwen, maar de provincie Noord-Holland heeft berekend dat de behoefte veel kleiner is.
De ingrepen van de provincies zijn opvallend, omdat de afgelopen jaren juist meer bevoegdheden bij gemeenten kwamen te liggen. ‘Gemeenten zijn in staat om zelf te sturen, maar de kantorenmarkt is een regionale markt’, zegt de Utrechtse Gedeputeerde Maasdam. ‘Dat vraagt om maatregelen op regionale schaal.’
Langs de snelweg
Het dagelijks bestuur van de provincie Utrecht stemde al in 2014 in met de reductie van de kantorenplannen, die door de beslissing van de Provinciale Staten definitief moet worden. Door de crisis stonden toen veel kantoorpanden leeg. In Veenendaal was bijvoorbeeld 25% van het kantooroppervlak buiten gebruik.
Sindsdien is de markt aangetrokken maar zijn de behoeften van kantoorgebruikers veranderd. Lagen kantoren tien jaar geleden nog vaak aan de snelweg, nu willen veel bedrijven in de buurt van een stadscentrum zitten en naast een treinstation. Daardoor is sprake van structurele leegstand op minder gewilde plekken.
Sinds 2014 is de provincie Utrecht de leegstand blijven meten. Daarnaast kregen gemeenten de tijd om zich aan te passen aan de nieuwe regels, anders zouden zij de schade op de provincie kunnen verhalen.
Bron: FD
