Er is geen twijfel dat de wooncrisis onverminderd thema #1 is in aanloop naar de verkiezingen. In dat kader is er ook niemand die in twijfel lijkt te trekken dat bouwen, bouwen en nog eens bouwen de primaire oplossing is om uit de malaise te komen. En natuurlijk hebben we nieuwe huizen nodig. Maar vergeten we niet ook een beetje te kijken naar wat er al staat?
Deze column van Huib Boissevain verscheen eerder in Vastgoedjournaal.
De diverse verkiezingsprogramma’s adresseren wel de bestaande woningvoorraad, maar wat mij betreft nog onvoldoende en met weinig overtuiging. Dat is jammer, want juist in een veel beter en efficiënter gebruik van de talloze woningen, appartementen - en trouwens ook kantoren - ligt een belangrijk deel van de oplossing voor het schrijnende tekort aan woonruimte. Of beter: het deels gepercipieerde tekort.
Doorgeslagen eisenpakket
In praktische zin gaat het hier om oplossingen als het splitsen, optoppen en transformeren van panden, maar dat zijn technische ingrepen waar we onze hand niet voor omdraaien. De bottleneck is volgens mij iets anders, namelijk het doorgeslagen eisenpakket dat wij aan woningen stellen, nieuw of oud.
Iedereen 'een eigen voordeur'
Neem de bereidheid om woonruimte te delen en de mate waarin dat op grond van wet- en regelgeving (beperkt) is toegestaan. We hebben ons erbij neergelegd dat elke student tegenwoordig een ‘eigen voordeur’ moet hebben. Ik kan me uit mijn eigen tijd niet herinneren dat dit ooit een thema was. Bij mij niet, bij mijn vrienden niet, bij het overgrote deel van m’n medestudenten niet. Sterker nog: in het Groningen waar ik studeerde werd gevochten om een plekje in de huizen met de minste ruimte per persoon. Dat waren de gezelligste huizen. Ik heb geen van mijn medestudenten ooit horen klagen over een gebrek aan privacy, een beperkt aantal vierkante meters of ander ongemak.
We vinden als samenleving dat met name jonge mensen zo’n eigen voordeur moeten hebben en ook een eigen keuken en badkamer. En natuurlijk een minimaal aantal meters. Maar klopt dat wel? Is dat inderdaad wat zij willen of hebben we bedacht dat zij dat willen en is het vooral projectie van beleidsmakers? Ik vermoed toch het laatste.
Inspiratie en gezelligheid in huis
Ik denk dat een meerderheid van de thuiswonende jonge mensen juist staat te popelen hun intrek te nemen in een pand waar zij leeftijdgenoten ontmoeten, ideeën uitwisselen en bovendien inspiratie en gezelligheid vinden. Niks eigen voordeur, niks eigen keuken. Een fiets op de gang bij gebrek aan berging? Geen punt. De keuken delen? Idem.
Wooncrisis is te behappen
Als we eens ophouden te bepalen hoe (jonge) Nederlanders willen wonen, maar uitgaan van daadwerkelijke woonwensen, dan kunnen we een streep halen door onzinnige regels en de bestaande voorraad eindelijk optimaal benutten. Dat gaat schelen. De keuze om mensen in termen van meters efficiënter te laten wonen betekent simpelweg dat we tienduizenden woningen minder hoeven toe te voegen. Dat maakt de wooncrisis niet gelijk minder urgent, maar wel veel beter te behappen.