Blog | Irrationele wetten verergeren de krapte op de woningmarkt
‘Bouwen, bouwen, bouwen’ is ook in Amsterdam het credo waar het gaat om het aanpakken van het woningtekort. Ondanks de felheid van de publieke discussie over het onderwerp lijkt niemand een principiële vraag te durven stellen: is er sprake van een feitelijk woningtekort of een gepercipieerd woningtekort? Moeten we de bestaande voorraad niet vooral beter en logischer gebruiken? Nog los daarvan wordt er iets te makkelijk gedaan over bouwen. Dat is namelijk – onder meer door een gebrek aan bouwplannen, hoge bouwkosten en een tekort aan personeel en grondstoffen – niet zo eenvoudig op dit moment.
Als we kijken naar de bestaande woningvoorraad in Nederland en hoe die gebruikt wordt, valt er iets op. Een Nederlander heeft gemiddeld 65 vierkante meter woonoppervlak tot zijn of haar beschikking, flink meer dan mensen in de ons omringende landen. In Duitsland en Vlaanderen woont men gemiddeld op zo’n 47 vierkante meter. Onderzoek laat zien dat er in Nederland talloze huizen zijn waar meer mensen zouden kunnen wonen.
Emptynesters
Zo is veel woonwinst te halen bij senioren of ‘emptynesters’. Die laatste groep woont gezien hun leeftijd en het uitvliegen van de kinderen vaak in niet-passende huizen, die bijvoorbeeld te groot zijn of niet geschikt om er oud in te worden. Wanneer je deze groep een aantrekkelijk alternatief biedt, komt de doorstroom makkelijker op gang en is eventuele splitsing van grotere woonhuizen in meerdere kleinere woningen mogelijk.
Een eenvoudige oplossing, maar helaas draagt tegenwerking van gemeenten bij het splitsen en delen van woningen flink bij aan het landelijke tekort. Zo worden huiseigenaren belemmerd om hun woning op te splitsen in kleinere appartementen, terwijl dat snel extra woongelegenheid zou creëren.
Onderzoek laat zien dat er door splitsing maar liefst 470.000 woningen zouden kunnen bijkomen in Nederland. Dat zou in één klap het huidige woningtekort oplossen. Opmerkelijk genoeg hebben steden als Amsterdam, Utrecht en Den Haag – waar de behoefte aan woningen het grootst is – de afgelopen jaren juist beleid ingevoerd om het opsplitsen van woningen nóg lastiger te maken.
Zelfbewoningsplicht
Een ander voorbeeld van belemmerende regelgeving is de zelfbewoningsplicht. Daarmee kunnen gemeenten beleggers verbieden woningen aan te kopen voor verhuur. Het vervelende neveneffect is dat deze maatregel voor nog meer schaarste zorgt. Door de invoering van de zelfbewoningsplicht in bijvoorbeeld Amsterdam wordt een belegger geacht eerst voor langere tijd het aangekochte object zelf te gaan bewonen.
Het zorgt er onvermijdelijk voor dat beleggers geen huurwoningen meer toevoegen aan het al te kleine aanbod. Ook worden woningen die wel beschikken over een verhuurvergunning nog schaarser en daarmee duurder. De woningzoekende die is aangewezen op een huurwoning, is hier dus volstrekt niet mee geholpen.
Vaststaat dat de genoemde maatregelen de krapte op de woningmarkt niet oplossen, maar erger maken. Zij zorgen er in elk geval voor dat er geen enkele woning bijkomt. Als we de bestaande vierkante meters aan woonruimte snel beter willen verdelen en benutten, moeten we afscheid nemen van volstrekt irrationele wettelijke beperkingen. Daar zit het echte probleem.
Huib Boissevain is oprichter en CEO van Annexum, waarmee hij sinds 2000 particuliere- en institutionele beleggers de mogelijkheid biedt om te beleggen in vastgoed. Eerder bekleedde Boissevain diverse leidinggevende functies in de financiële wereld, bij onder meer Van der Moolen, Zurich, Rabo Securities en VastNed. Vanuit die ervaring ontstond zijn enthousiasme voor productontwikkeling en innovatie op het gebied van vastgoedbeleggingen.
