Analyse supermarkten: Samen eten of gegeten worden
De relatief kleine supermarkten Plus en Coop hebben aangekondigd te gaan fuseren. Dat is een bijzondere maar begrijpelijke stap, omdat de supermarktbranche sterk concurrerend is en grote investeringen nodig zijn in de strijd om de gunst van de consument.
Plus heeft 268 winkels die bijna allemaal door zelfstandige ondernemers worden gerund. Coop heeft 314 vestigingen waarvan de helft wordt gerund door zelfstandigen en de andere helft filialen zijn. Na de fusie wil het bedrijf met 550 winkels doorgaan onder de sterkere naam Plus.
Al jaren zijn zowel Plus als Coop in supermarktland de grootste onder de kleinste. De markt wordt gedomineerd door Albert Heijn met een marktaandeel van 35 procent. Jumbo timmert de afgelopen jaren hard aan de weg en heeft inmiddels een marktaandeel van 21 procent. De Duitse discounters Aldi en Lidl hebben respectievelijk 10 en 6 procent van de koek. De nieuwe fusiecombinatie Plus heeft 10 procent.
Beide supermarkten passen goed bij elkaar. Plus en Coop zijn beide coöperaties waarvan de zelfstandige ondernemers lid zijn. De supermarkten richten zich op meer dan op rendement alleen; beide culturen gaan uit van zelfstandig ondernemerschap, lokale betrokkenheid en duurzame voeding. Daarnaast kopen de fusiepartners in via de centrale inkooporganisatie Sperwer. De twee supermarkten hebben nauwelijks geografische overlap en vullen elkaar goed aan.
De directies van Plus en Coop hebben ingezien dat hun formules zich in deze zeer competitieve markt op termijn niet zelfstandig kunnen handhaven. De kritische klant wil scherpe prijzen, een ruim assortiment en steeds meer gemak in de vorm van het online kunnen bestellen van boodschappen. Voor concurrerende prijzen en een betere inkooppositie heeft een supermarktketen schaalgrootte nodig. Om klanten een goede online-ervaring te geven, moet veel geïnvesteerd worden in automatisering, distributiecentra, vervoer en medewerkers. Aan de andere kant moet stevig op kosten bespaard worden. Beide organisaties verzorgen boodschappen online en beleveren klanten vanuit hun lokale winkels en niet vanuit een centraal punt. Vooralsnog zijn de online-activiteiten van supermarkten verlieslatend, maar in de strijd om de klant heel belangrijk. Wie uiteindelijk geen onlinepropositie heeft, verliest ook klanten in de fysieke winkels, zeker de jongere consument.
Uit recent onderzoek van Q&A Insights in opdracht van ABN AMRO blijkt dat een derde van de 1828 respondenten het afgelopen halfjaar wel eens online boodschappen heeft gedaan en 16 procent van plan is om dit de komende twee jaar vaker te gaan doen of er mee te starten. Hierbij verwacht 35 procent van de groep tussen 18 en 34 jaar dit de komende twee jaar te gaan doen. Bij de groep tussen 35 en 54 jaar is dit 11 procent en bij de 55-plussers 3 procent. Het huidige online-foodaandeel van 6 procent groeit de komende jaren naar verwachting naar 10 procent. Automatisch verschuift een deel van de supermarktomzet naar online, maar is tegelijk het hebben van een goedwerkend onlinekanaal cruciaal om de verkopen in de fysieke winkels op peil te houden.
In februari van dit jaar werd aangekondigd dat supermarktketen Deen wordt verkocht aan Albert Heijn, Vomar en Dekamarkt. De aanleiding voor deze verkoop is dezelfde als in het geval van Plus en Coop. Net als in de Headlines & Insights van 17 februari jongstleden, kan de conclusie getrokken worden dat de directies van beide supermarkten een goede beslissing hebben genomen om te fuseren. De supermarktbranche in Nederland kent nog zeer veel regionale familieketens met elk een paar procent marktaandeel en de verwachting is dat de sector de komende jaren verder consolideert. Voor te kleine supermarktketen is het mee-eten of gegeten worden.
Auteur: Henk Hofstede, ABN AMRO
Bron: VastgoedJournaal
