Groot Duits stimuleringspakket met applaus onthaald
De Duitse regering laat het geld rollen om de economie weer op gang te brengen. De belangrijkste maatregel uit het woensdagavond overeengekomen stimuleringspakket, de verlaging van de btw de komende zes maanden, kwam als een konijn uit de hoge hoed. Met een ‘knal’ Duitsland uit de coronacrisis helpen, dat is volgens SPD-minister van financiën Olaf Scholz de bedoeling.
In het kort
- Duitse regering komt met recordpakket van €130 mrd om de economie op gang te brengen.
- Berlijn verlaagt onder meer tijdelijk de btw om consumenten tot uitgaven te bewegen.
- Duitsland investeert €50 mrd extra in de overgang naar een groene en digitale economie.
Lof kwam er donderdag van werkgevers, vakbonden en economen. Dieter Kempf, voorzitter van industriefederatie BDI, sprak van een ‘sterk signaal voor burgers en bedrijven’ dat de recessie ‘aanzienlijk’ zal verzachten. Het verheugt Kempf dat de overheid het geld de komende twee jaar laat rollen. ‘Dit is juist, want het herstel zal tijd kosten.’
Vakbondsfederatie DGB was ook lovend. Voorzitter Reiner Hoffmann zei dat Duitsland ‘opnieuw bewijst slagvaardig te zijn in moeilijke tijden’. De vakbonden streden voor een kinderbonus van €300 voor gezinnen die zwaar zijn getroffen. Die maatregel haalde het in het compromis.
Dat veel partijen tevreden zijn gesteld heeft gevolgen voor de omvang van het pakket. Het is met €130 mrd een stuk groter dan verwacht. Het komt overeen met 3,8% van het verwachte Duitse bbp voor 2020. Een stimuleringsinjectie van deze omvang is een primeur voor Duitsland.
‘Niet alleen dat is opmerkelijk’, schreef ING-econoom Carsten Brzeski in een commentaar, ‘maar ook het feit dat de Duitse regering een ommezwaai heeft gemaakt met het begrotingsbeleid, voor Duitsland én Europa. Van bezuinigingskampioen naar big spender.’
‘Duitsland was heel lang boegbeeld van de begrotingsdiscipline, dus het voelt zeker aan als een belangrijke psychologische verschuiving’, zegt Henry Cook, econoom bij de Japanse MUFG Bank. ‘De aanpak van de Duitse regering – belastingverlagingen en directe subsidies – zal impact hebben in alle landen van de eurozone die door de crisis zijn getroffen.’
Duitsland bewijst de middelen en wilskracht te hebben om geld uit te geven ‘wanneer het er toe doet’, zei Holger Schmieding, analist van bank Berenberg. De Duitse overheid gaat voor €200 mrd nieuwe schulden aan. De tijdelijke btw-verlaging met 3 procentpunt kost €20 mrd. Op basis van ervaringen uit het verleden verwacht Schmieding dat bedrijven ‘een groot deel’ van de btw-verlagingen doorgeven aan de consument.
Directeur Marcel Fratzscher van denktank DIW wil dat eerst zien voordat hij het gelooft. Hij noemde het pakket wel ‘verbazingwekkend goed’.
Clemens Fuest van het Ifo Instituut prees het pakket, maar waarschuwde dat de ervaring uit andere landen leerde dat consumenten hun uitgaven aanzienlijk terugschroeven als de belastingverlaging afloopt, eind dit jaar. ‘Het is onwaarschijnlijk dat de crisis tegen die tijd voorbij zal zijn.’
Berenberg verwacht dat Duitsland zich relatief goed zal herstellen van de coronarecessie met weinig blijvende schade op de lange termijn. Ook de meeste Duitse denktanks verwachten een krachtig herstel komend jaar.
De vraag is of de Duitse economie de enorme injecties nodig heeft om de economie weer op de benen te brengen. IfW-econoom Gabriel Felbermayr waarschuwde voor een ‘overdosis aan staatssteun’.
Cook noemt het pakket doelgericht. ‘Veel van de maatregelen zijn bedoeld om de consumenten weer te verleiden tot uitgaven.’ Het kan volgens hem een model zijn voor andere landen in de eurozone, hoewel Duitsland veel meer financiële speelruimte heeft. ‘Het stimuleren van uitgaven en investeringen is een goed model voor andere landen nu we van de crisis naar het herstel gaan en de meer extreme steunmaatregelen niet langer nodig zijn.’
Bron: FD
