Opnieuw beleggen meer Nederlanders, maar ze hebben geen idee van de kosten

Het vrij moeizame beursjaar weerhoudt Nederlanders er niet van hun spaargeld in aandelen of obligaties te stoppen. Voor het derde jaar op rij zijn er meer particuliere beleggers bijgekomen. Zij kiezen steeds vaker voor online vermogensbeheer in plaats van zelf beleggen. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek Retail Investor van opiniepeiler Kantar TNS.

Het aantal Nederlandse huishoudens dat belegt, groeide het afgelopen jaar met 11% naar ruim anderhalf miljoen. Het is voor het eerst sinds eind jaren negentig dat er drie jaar op rij meer particuliere beleggers bijkomen.

Toch is er volgens de onderzoekers nog geen sprake van een heuse beleggingshype. Die leek er vlak voor het knappen van de dotcombubbel wel te zijn. Wie de situatie eind jaren negentig met de huidige omstandigheden, moet de aantallen beleggers corrigeren voor de bevolkingsgroei. En dan blijkt dat het aantal beleggende huishoudens nu 2,2 miljoen moet zijn om op het niveau van eind jaren negentig uit te komen.

Dat aantal lijkt onbereikbaar. Kantar-onderzoeker Reg van Steen deed geen onderzoeknaar de redenen waarom mensen niet instappen, maar hij heeft daar wel een idee over. ‘Wie de financiële crisismeemaakte, zag wat er foutging. Die angst zit er bij veel mensen wel in en die was er eind jaren negentig niet.’

Online vermogensbeheer

De lage spaarrentes nopen anderen er wel toe te beginnen met beleggen. Ze kiezen daarbij vaker voor online vermogensbeheer. Ongeveer een op de drie beleggers zet zijn geld nu via zulke producten weg. Volgens Van Steen, die geen inzage kan geven in de exacte percentages omdat hij zijn resultaten verkoopt aan banken, brokers en vermogensbeheerders, is dat een groei van ’tientallen procenten’ ten opzichte van vorig jaar.

Dat staat volgens hem in schril contrast met de marginale groei van de zogeheten ‘execution only’-vorm van beleggen. Daarbij zijn brokers alleen verantwoordelijk voor de afhandeling van transacties. ‘Nederland is echt een land van zelf beleggen, maar dat lijkt toch iets te veranderen.’

Onderzoek
Het jaarlijkse Retail Investor onderzoek van Kantar TNS is gebaseerd op een representatieve steekproef onder 38.067 huishoudens. Vanaf oktober kregen 1164 beleggende huishoudens een vervolgonderzoek onder de neus.

Aanbodoffensief

Dat is grotendeels het gevolg van een aanbodoffensief van banken, brokers en verzekeraars. Zij verhogen in veel gevallen de drempel voor het aloude beleggingsadvies, omdat dit relatief duur is. Het betekent dat veel klanten richting het onlinevermogensbeheer worden geduwd en daarnaast zetten aanbieders hier ook zelf op in door met nieuwe vormen van online vermogensbeheer te komen. ING kwam bijvoorbeeld met Beleggen met Beheer, broker BinckBank wil klanten lokken naar zijn dienst Laten Beleggen en Van Lanschot Kempen maakt al een aantal jaren reclame voor zijn onlinevermogensbeheerder Evi.

Het zijn vooral de wat jongere beleggers die voor deze vorm van beleggen kiezen, zij maken ook het vaakst gebruik van beleggingsapps. Bovendien stappen ze in met een kleiner vermogen. Ruim de helft van de nieuwe beleggers in online vermogensbeheer heeft er hooguit €5000 in zitten. Onder beleggers met meer dan een kwarteeuw ervaring is dit slechts één op de tien. Dat is aan de ene kant logisch, omdat jongeren over het algemeen minder geld hebben dan ouderen. ‘Maar het spoort wel met onze conclusie dat intredende beleggers niet heel risicovol bezig zijn’, zegt Van Steen.

Kosten

Naast de redelijke risico-aversie heeft bijna de helft van de beleggers geen idee wat de beleggingskosten precies zijn. Dat is opvallend, omdat de nadruk van aanbieders de afgelopen jaren juist lag op het verlagen van de kosten. Door de opkomst van spotgoedkope indextrackers, gingen ook de vergoedingen van doorsnee beleggingsfondsen omlaag om klanten te blijven lokken. Bovendien kan een klein verschil in kosten nu, op de langere termijn veel verschil maken.

Desondanks weet bijna de helft van de ondervraagden niet welk deel van het vermogen jaarlijks naar bank of broker gaat. ‘Dat is ook deels luiheid van de belegger’, zegt Van Steen. ‘Ze hebben geen zin om zich erin te verdiepen of vertrouwen de bank of broker met wie ze al jaren zaken doen.’

Crypto’s

Nederlands die meedoen aan de beleggingshype van de afgelopen jaren, cryptovaluta’s, zijn niet meegenomen in het onderzoek. Een bewuste keuze van de onderzoekers, omdat de populariteit van munten als de bitcoin, ripple en ethereum dit jaar enorm wegzakte.

Uit onderzoek gepubliceerd in september bleek al dat het aantal cryptobeleggers in een jaar tijd met 100.000 is afgenomen naar iets minder dan een half miljoen. ‘De groep cryptobeleggers is een heel andere dan de groep doorsnee beleggers’, zegt Van Steen. Relatief veel jongeren en iets meer vrouwen zitten in crypto’s. ‘Bovendien investeren ze vaak heel kleine bedragen, dus je kunt je afvragen of dat nog wel écht beleggen is.’

Bron: FD