Woningsplitsing mag weer of toch niet?

Woningsplitsing komt uit het verdomhoekje. Want het helpt om het woningtekort op te lossen. Gaan alle bezwaren nu overboord? Of kan het anders?

Woningsplitsing: van verbieden naar stimuleren

Zo’n vijf jaar geleden voerden steeds meer gemeenten een splitsingsverbod in. De laatste jaren gingen veel gemeenten hier al wat soepeler mee om. En nu wil minister Hugo de Jonge het opsplitsen van woningen stimuleren. Waren alle bezwaren tegen woningsplitsing dan onterecht? Zijn de belangen nu groter? Of kan woningsplitsing ook zonder op te veel bezwaar te stuiten?

Sociale samenhang bewaren

Het verdwijnen van de sociale cohesie was een belangrijke reden voor het invoeren van splitsingsverboden. Hier schreef het Financieel Dagblad eerder over. Door het splitsen van woningen, nam het aantal bewoners toe. En de nieuwe bewoners pasten vaak niet goed in de sociale structuur in de wijk. Er ontstonden overlastsituaties, schreef ook RTL Nieuws. Zoals te weinig ruimte voor auto’s en fietsen en onvoldoende afvalvoorzieningen. En geluidsoverlast omdat de nieuwe buren een andere levensstijl en ritme hadden.

Pandjesbazen weren

De Correspondent noemt ook het weren van pandjesbazen als een belangrijke reden voor het verbod op woningsplitsing. Vaak waren het beleggers die grote woningen opkochten. Ze deelden de woningen op in kleine hokjes. En verkochten of verhuurden deze tegen de hoofdprijs. Dit gebeurde vooral in de zwakkere, onpopulaire buurten met relatief goedkope huizen.

Alles weten over beleggen in vastgoed?
Ontdek waar uw kansen liggen en kijk op annexum.nl/beleggeninvastgoed

Bestaande bebouwing beter benutten

De bestaande bebouwing zo goed mogelijk benutten is een van de manieren waarop De Jonge de 900.000 nieuwe woningen tot en met 2030 wil realiseren. Dit meldt de Rijksoverheid.

Daaronder valt het stimuleren van woningsplitsing. Samen met het stimuleren van optoppen van woningen, microwoningen in de achtertuin en het transformeren van kantoren naar woningen. Deze maatregelen vallen in de groep ‘meer woningen op de kavel’. Door zo creatief om te gaan met de bestaande bebouwing kunnen er tot 2030 260.000 extra woningen bijkomen. Dit cijfer komt uit het rapport van Stec Groep ‘De potentie van splitsen en optoppen’.

Potenties van optoppen en woningsplitsing

Optoppen is het toevoegen van een extra woonlaag op het dak van een bestaand gebouw. Hierdoor kunnen tot wel 100.000 woningen aan de woningvoorraad worden toegevoegd. Twee derde hiervan kan bij de meergezinswoningen van corporaties. Optoppen gaat niet vanzelf. Het vraagt omdenken en een programmatische aanpak.

Met woningsplitsing kunnen er tot 2030 zo’n 80.000 tot 160.000 woningen bijkomen.  Hiervoor is niet zozeer intensivering van de beleidsinzet nodig; de lokale afwegingen en omstandigheden zijn veel belangrijker.

De overheid stimuleert gemeenten waar splitsen kan en wenselijk is, hier actief mee aan de slag te gaan. Dit doet zij door het opstellen van een ‘handreiking splitsen’.

De te realiseren aantallen hangen vooral af van de wil van met name oudere huishoudens om dit te realiseren. Want vooral woningen waar ouderen wonen, blijken splitsbaar.

Business Insider berichtte over het onderzoek van BLG Wonen in 2022. Dit onderzoek constateerde een splitsingspotentie van een half miljoen woningen alleen al bij koopwoningen:

• die worden bewoond door maximaal twee personen tussen de 55 en 75 jaar oud;
• met een gebruiksoppervlakte van meer dan 150 vierkante meter of een perceelgrootte van 750 vierkante meter;
• en die niet in een van de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag of Utrecht staan.

Woningsplitsing wordt maatwerk

Dus is er sprake van een ommezwaai? Nee, niet echt. De Jonge erkent in zijn Kamerbrief dat het splitsen van woningen in bepaalde buurten en wijken ongewenst kan zijn ‘vanwege negatieve effecten op de leefbaarheid’. Hier blijft restrictief beleid gepast. Tegelijk zijn er veel gemeenten (of wijken en buurten) waar splitsen wel voordelen heeft en kan bijdragen aan extra woningen en een meer betaalbare woningvoorraad. De minister noemt de mogelijkheden en effecten van woningsplitsing vaak locatie specifiek. Het is dus niet zo dat alles weer kan. Het nieuwe splitsingsbeleid wordt maatwerk.