1. De foodsector is krachtig
Faillissementen zijn geen uitzondering in de retailsector. Hoe kan het dat de foodsector, en vooral de supermarktbranche, hier minder last van lijkt te hebben? Als we de sectoren food en non-food naast elkaar zetten, springt het verschil in aantal verkooppunten direct in het oog. Waar het aantal verkooppunten in de non-food sector daalt, blijft het aantal verkooppunten in de foodsector stabiel.
Een verklaring voor de stabiliteit van de foodsector is dat de consument niet snel op eten en drinken bespaart. Dit is terug te zien in de omzetcijfers voor food. En in tijden van een aantrekkende economie en toenemend consumentenvertrouwen is food het eerste kanaal dat weer profiteert.
Daarnaast wil de consument vaak toch verse producten; kijken, kiezen, voelen, beleving en veel keuze. Dat zijn de behoeftes waar de supermarkten op inspelen. Tijdens de twee tot vier keer per week dat een consument boodschappen doet, spelen factoren als kwaliteit, locatie en sfeer voor een consument een belangrijke rol en de prijs van producten juist steeds minder. Voor food geldt dat de fysieke winkel zijn rol behoudt; en juist de supermarkten weten dat spel met succes te spelen.
2. Gestage groei
Voor inwoners van ons land bevindt de dichtstbijzijnde supermarkt zich gemiddeld op 900 meter afstand. Dat betekent dat acht op de tien Nederlanders minimaal één grote supermarkt op loop- of fietsafstand heeft. Dat is bijzonder. En in Europees perspectief is het zelfs een unieke situatie. Concentratie van grote supermarkten buiten de steden of dorpen, zoals men die bijvoorbeeld in Frankrijk kent, is in Nederland zeldzaam.
Per dag brengen ruim 4 miljoen Nederlanders een bezoek aan de supermarkt om hun basisbehoeften aan eten en drinken te vervullen. De omzetcijfers van de supermarkten zijn de afgelopen jaren gestegen van € 26,1 miljard in 2005 tot € 44,7 miljard in 2020 (Nielsen, 2020). Over het algemeen betekent dit een stijging van tenminste 2% per jaar.
3. Stabiele waarde
De supermarktbranche kenmerkt zich door stabiliteit en dat is één van de redenen dat beleggers hier steeds vaker in willen investeren. De vraag naar levensmiddelen en andere dagelijkse levensbehoeften is groot en vrijwel constant. De vaak lange huurcontracten tussen supermarkten en verhuurders resulteren in een stabiele stroom aan huurinkomsten.
Daarnaast zorgt de ligging van supermarkten in het hart van lokale gemeenschappen doorgaans voor een grote en trouwe klantenkring. Ook zijn supermarkten over het algemeen honkvast: van de supermarkten die er 15 jaar geleden waren, zitten er nog zes van de tien op dezelfde plek (Colliers, 2019). Deze mutatiegraad van 3% wordt als extreem laag gezien.
4. Supermarkten zijn gewilde locaties
Het is een belangrijk gegeven dat in Nederland een supermarkt zich niet vrij mag vestigen. Gemeentes leggen in het bestemmingsplan namelijk het aantal supermarkten per gebied vast. Dit betekent dat supermarktvastgoed altijd afgestemd wordt op het verzorgingsgebied en daarmee de lokale behoefte. Supermarktvastgoed op een goede locatie is en blijft dus schaars. Huurcontracten worden over het algemeen voor periodes van 5 tot 15 jaar vastgelegd. Waar een locatie vrijkomt, is de animo van nieuwe huurders zonder uitzondering groot.
5. Het supermarktlandschap blijft groeien
Ondanks het feit dat supermarktlocaties vaak worden vastgelegd in een bestemmingsplan, zijn er wel verschuivingen te zien bij supermarkten in de keuze voor locatie. Zo is de afgelopen tien jaar de vraag naar supermarktlocaties in de binnenstad al met 52% gestegen. Door de verwachte groei met 700.000 inwoners in de Randstadprovincies, zal de vraag naar supermarktlocaties in de binnenstad alleen maar toenemen. Ook het aantal supermarkten in wijk- en buurtwinkelcentra is gegroeid. Oorzaak is de oplevering van nieuwe Vinex-wijken met een eigen winkelcentrum.
6. Financieel sterke huurders
Als u de constante omzetgroei van supermarkten afzet tegen die van de retailsector als geheel, dan is de betrouwbaarheid en voorspelbaarheid van supermarkten enorm. Hetzelfde geldt voor het supermarktvastgoed. Zo is er door de strenge naleving op de bestemmingsplannen weinig risico dat er een ineens een supermarkt pal naast die van u geopend wordt. Dat staat namelijk vast in het bestemmingsplan. Aangezien huurcontracten van tien jaar of meer eerder regel dan uitzondering zijn, kunnen supermarkten worden gezien als financieel sterke en solvabele huurders.
Het uitzicht voor supermarkten blijft positief. Voorzichtige berekeningen van Annexum voorzien dat er in 2021 ongeveer 5.420.000 m2 in gebruik is, waaruit een huuropbrengst van € 750 miljoen vloeit, met een gemiddelde meterprijs van € 138,-.
7. Online beperkte impact op fysieke omzet
Veelal wordt naar de stijgende online verkoop gewezen als bedreiging voor de fysieke supermarkt. Waarom zou iemand nog naar de supermarkt gaan als veel online afgehandeld kan worden?
Een kleine terugblik leert dat het aandeel van online supermarktomzet gegenereerd door consumenten sinds 2015 langzaam toeneemt. Daarbij was absolute groei duidelijk meetbaar, maar relatieve groei beperkt, omdat de totale omzet van de supermarktsector een sterkere groei liet zien. De corona-uitbraak in 2020 heeft binnen de supermarktsector voor een bovengemiddelde omzetontwikkeling gezorgd en ook online boodschappen hebben een forse impuls gekregen.
De absolute online supermarktomzet wordt geraamd op zo’n 1,6 miljard euro. Dat klinkt fors, maar op de totale omzet van de supermarktsector is dat een aandeel van slechts 4% als er gekeken zou worden naar consumentenbestedingen. Als de zakelijke markt zou worden meegenomen zou dit uitkomen op zo’n 5%. Het geringe aandeel van 4 tot 5 procent laat zien dat online boodschappen doen op geen enkele manier een serieuze hap neemt uit het aandeel van fysieke winkels in de totale bestedingen van de supermarktsector.
