Onzekere toekomst voor de flitsbezorger

De flitsbezorger is bekender dan ooit. Maar dat is geen garantie voor succes. Zijn de flitsbezorgers al opgegeven of is er nog een toekomst?

Verdwijnt de flitsbezorger net zo snel als deze opkwam?

Een hype of een businessmodel met toekomst? Dat was de vraag begin vorig jaar over de snelle opkomst van flitsbezorgers. Inmiddels blijkt dat de snelle boodschappenbezorgers het moeilijk hebben. Zij vertrekken uit steden, reorganiseren en zien samenwerkingen eindigen. Wat is er aan de hand met deze toen zo hippe en succesvolle dienst?

Onrust bij de flitsbezorgers

Miljoenen euro’s haalden de flitsbezorgers twee jaar geleden bij investeerders op. Zo’n 200 miljoen euro voor Flink, 276 miljoen euro voor Gorillas en 85 miljoen euro voor Zapp. Getir wist zelfs een miljard euro aan investeringen binnen te halen meldde NOS in augustus 2021.

Inmiddels zijn er van deze vier bedrijven nog maar twee actief in Nederland: Flink en Getir. Zapp trok zich in de zomer 2022 terug uit Nederland. Eind vorig jaar nam Getir Gorillas over.

Deze zomer trok Getir zich terug uit Spanje, Italië en Portugal. De flitsbezorger wil zich richten op landen waar een grotere kans is om winst te maken. Daarna kwam in augustus het bericht dat Getir uit zes Nederlandse steden verdwijnt. De reden is het gebrek aan klandizie. De sluitingen zijn onderdeel van een wereldwijde organisatie, die het bedrijf efficiënter moet maken. Ongeveer 2500 medewerkers verliezen hun baan. Dat is meer dan 10% van het personeelsbestand. Dit is terug te lezen in onder andere.

Eerder dit jaar lukte het de andere flitsbezorger in Nederland, Flink, nog net om extra kapitaal te vinden. De Duitse supermarktketen Rewe en de Amerikaanse internetdienst voor maaltijdbezorging Doordash investeerden er 150 miljoen euro in. Eerder ontsloeg Flink 8000 medewerkers op de markten waarin het bedrijf actief is. Toch heeft Flink het volste vertrouwen in een zelfstandig bestaan. Topman Robin Kiesler wil eind 2024 winstgevend zijn in Nederland. Daarvoor is kostenbesparing nodig. Dat betekent onder andere geen absurd lage bezorgkosten meer. En een hoger minimaal bestelbedrag.

Alles weten over beleggen in vastgoed?
Ontdek waar uw kansen liggen en kijk op annexum.nl/beleggeninvastgoed

Consument heeft weinig vertrouwen in de flitsbezorger

Het zijn dus op zijn minst onrustige tijden voor de flitsbezorgers. Maar zelf blijven ze positief. En aan de bekendheid van het concept flitsbezorging in Nederland ligt het niet. Een paar cijfers uit de 4e editie Flitsbezorger Monitor (juni 2023) van Markteffect:

• Maar liefst 82% van de Nederlanders kent de term flitsbezorging. Gorillas was tijdens de monitor de bekendste dienst. 60% van de ondervraagden kende deze dienst. Getir was met 35% het minst bekend.
• Het percentage Nederlanders dat weleens gebruikmaakt van de diensten van de flitsbezorgers steeg licht, van 16% vorige zomer naar 18% deze zomer.
• En 62% van de Nederlanders ziet geen toekomst voor de flitsbezorgers.

De consument leest natuurlijk ook dat de flitsbezorgers een groot deel van hun klantenkring zijn kwijtgeraakt. Het percentage gebruikers daalde binnen een jaar van 4,5% naar 3%.

Daarnaast is er de maatschappelijke weerstand tegen de distributiecentra van flitsbezorgers in woonwijken. Zij veroorzaken overlast en zetten de leefbaarheid onder druk. Daarom proberen gemeenten de ‘dark warehouses’ of ‘dark stores’ te weren. Afgelopen mei nam de gemeenteraad van Amsterdam een speciaal bestemmingsplan voor flitsbezorgers aan.

Daarom sloot Getir recent vijf magazijnen in de hoofdstad. Maar ook Getir blijft positief. Het bedrijf laat De Ondernemer weten dat het nog genoeg ambitie heeft om er wat moois van te maken in Nederland. En volgens general manager Brunsting van Getir is het bedrijf over tien jaar onderdeel van het leven van mensen.

Businessmodel blijft rammelen, in goede en slechte tijden

Een paar jaar geleden waren de omstandigheden ideaal voor een snelle boodschappendienst. Door corona namen de online bestellingen enorm toe. Met de lage inflatie wilden investeerders graag hun geld investeren. En de consument met wat geld, had behoefte aan deze dienst.

Dit tijdsbeeld is inmiddels helemaal om. De consument is prijsgevoeliger geworden. De enorme prijsinflatie, de stijgende grondstofprijzen, de oorlog in Oekraïne en de verdwenen COVID-angst; het speelt allemaal mee. En investeerders zijn door de gestegen rentes voorzichtiger geworden met investeren, vooral in jonge bedrijven.

Maar hoe de omstandigheden ook zijn, het businessmodel van de flitsbezorger rammelt. Begin vorig jaar berichtte Annexum hier ook over. Het is een arbeidsintensieve dienst, en personeel is duur. Daarnaast zijn er veel distributiecentra nodig, waarvoor betaling van huur nodig is.

Inmiddels zijn de bezorgkosten gestegen en heeft de consument de extra kosten er niet meer voor over. Winst maken met het huidige model lijkt dan ook nog lastiger.

Twee opties voor de toekomst: afschrijven of de niche zoeken

Of er een toekomst is voor de flitsbezorger, daarover verschillen de meningen. De experts zijn het wel eens dat het concept in de huidige vorm kansloos is. Volgens Dirk Mulder, detailhandelspecialist bij ING, blijft flitsbezorging bestaan, maar in een aangepaste vorm. En is er ruimte voor één, hooguit twee aanbieders. Hoogleraar Sloot blijft vertrouwen houden in de professionaliteit van Getir. Hij noemt het verstandig dat zij kritisch kijken naar plaatsen waar het wel gaat lukken.

Retailexpert Paul Moers is minder hoopvol. Hij wijst erop hoe lastig het al is voor een grotere partij als Picnic om winst te maken. Hij noemt het flitsbezorgmodel een dromenland. En geeft Getir nog twee jaar. Mulder gebruikt een positiever voorbeeld. Hij verwijst naar HelloFresh. Vijftien jaar geleden werd dit concept heel populair. Nu is er een hele trouwe groep overgebleven.

De overeenstemming is misschien wel dat de flitsbezorgers niet de nieuwe Amazon worden. En dat het hoogtepunt is bereikt. De meest positieve uitkomst lijkt een flitsbezorger die zijn businessmodel winstgevend kan maken en daarmee een luxe dienst voor trouwe klanten neerzet. En die bovendien de maatschappelijke weerstand wegneemt. Hier is Flink volgens de Volkskrant al mee bezig. Zij zijn een charme-offensief in de buurt gestart, met een open en lichte ‘dark store’, waar aanvullende diensten voor de buurt beschikbaar zijn.