Flitsbezorging groeit snel, maar voor hoe lang?
Corona zorgt voor nieuwe woorden en nieuwe fenomenen. Flitsbezorging is daar één van. Binnen tien minuten boodschappen thuis afgeleverd krijgen. Snelheid en gemak staat voorop. Maar wat betekent dit voor de bestaande supermarkten? En het straatbeeld? Heeft het businessmodel toekomst of is het een hype?
Flitsbezorging past in een snel en frictieloos leven
Via een app je bestelde boodschappen binnen tien minuten thuisbezorgd. Dat is de belofte van de flitsbezorger. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag is 80% van de inwoners bekend met deze snelle thuisbezorging. Buiten de Randstad is dit slechts 31%. Dit meldt Adformatie op basis van onderzoek van MeMo2. Gorillas is de bekendste aanbieder. Bijna 5 miljoen Nederlanders boven de 18 jaar kent dit bedrijf.
Op NOS zeggen de aanbieders Getir en Flink dat zij veel toegevoegde waarde bieden. Als flitsbezorgers verkopen zij tijd. Hiermee hebben klanten meer tijd om leuke dingen te doen.
Volgens Niels van Doorn, onderzoeker naar on-demand economie, past flitsbezorging bij het streven naar een snel en frictieloos leven.
Flitsbezorgers profiteren van trage levensmiddelenbranche
Er zijn diverse verklaringen voor de snelle opkomst van de flitsbezorgers. Dit zijn de coronapandemie, beschikbaar investeringsgeld door de lage rentes en een grote groep migranten die werk zoekt. Van Doorn noemt dit samen een ‘perfecte storm’ voor de flitsbezorger.
In Marketingfacts wijzen Flink en Gorillas op de rol die de levensmiddelenbranche en supermarkten hebben gespeeld, of juist niet gespeeld, bij de opkomst van flitsbezorging. Volgens Flink is de omslag van fysiek boodschappen doen naar online traag door de lange bezorgtijden. Gorillas noemt de levensmiddelenbranche traag met het invoeren van nieuwe en snellere technologische oplossingen. De traditionele supermarkt richt zich op de eigen inkoopbelangen. Gorillas richt zich veel meer op de behoefte van de klanten.
Volgens Albert Heijn in De Gelderlander heeft de traditionele supermarkt geen last van de concurrentie van de flitsbezorger. Het zit de groei van de eigen bezorgservice niet in de weg. Online supermarkt Picnic bevestigt dit beeld. Zij bedienen een andere markt. Zij richten zich niet op de vergeten boodschap en vragen geen bezorgkosten. Wel bedraagt de minimale bestelwaarde van Picnic 35 euro.
Maar Gorillas noemt het een misverstand dat hun klanten alleen kleine, snelle boodschappen willen. Steeds vaker krijgen zij bestellingen voor week- en weekendboodschappen.
Meer weten over beleggen in supermarktvastgoed?
Ontdek waar uw kansen liggen en kijk op annexum.nl/beleggeninsupermarkten
De markt veroveren is belangrijker dan winst maken
Het businessmodel van de flitsbezorgers heeft meerdere knelpunten, meldt NU. Het is een arbeidsintensieve dienst en personeel is duur. Daarnaast zijn er veel distributiecentra nodig, waar huur voor moet worden betaald. Met het huidige model is het bijna onmogelijk om winst te maken.
Een andere uitdaging zijn de aantallen die nodig zijn en het opvangen van pieken. Flitsbezorging werkt alleen in dichtbevolkte gebieden met veel potentiële klanten.
Volgens Van Doorn gaat het nu vooral om de markt te veroveren.
“De wetgeving loopt nu nog achter, dus moet je ervoor zorgen dat je zo snel mogelijk de grootste bent met zoveel mogelijk investeerders achter je om dat te realiseren.”
En investeerders zijn er op dit moment genoeg. In april 2021 was er al 14 miljard dollar in de sector geïnvesteerd. Flink haalde zo’n 200 miljoen euro aan investeringen binnen. Gorillas haalde 276 miljoen euro op, Zapp 85 miljoen en Getir een miljard. Hiermee versterken de bedrijven de positie in de steden waar ze al aanwezig zijn. En zij breiden hiermee uit naar nieuwe markten.
Investeerders willen er vroeg bij zijn en meeprofiteren van de snelle groei zegt Dirk Mulder, retail sector banker bij ING. “Wie weet is zo’n bedrijf wel de volgende Uber of Facebook.” Maar ook Mulder vraagt zich af hoe toekomstbestendig de bedrijven met dit moeilijke en dure businessmodel zijn.
Sociaal-maatschappelijke uitdagingen van flitsbezorging
Het businessmodel van de flitsbezorgers heeft ook een aantal sociaal-maatschappelijke uitdagingen. Platformeconomie-onderzoeker Martijn Arets schetst een beeld van een onderklasse, vaak migranten, die de middenklasse bedient. De vorm van arbeidscontracten is daarbij ook een zorg.
Lector Ploos van Amstel ziet de sociale samenhang in buurten verdwijnen doordat je de buren niet meer in de winkels ziet. Volgens Arets verandert boodschappen doen van een beweging en sociale activiteit in een noodzakelijk kwaad.
Een andere uitdaging is de verkeersveiligheid. Enkele gemeenten onderkennen inmiddels de verkeersonveilige situaties die ontstaan door de hoge tijdsdruk van de bezorgers.
Tot slot is de leefbaarheid een zorg. De korte bezorgtijd is haalbaar door het netwerk van ‘dark warehouses’ of ‘dark stores’. Dit zijn kleine distributiecentra met dichtgeplakte ramen in (wijk)winkelcentra en in woonwijken. Hier verzamelen de bezorgers de producten die zij direct per fiets bezorgen. Op veel locaties veroorzaken de bevoorrading en de bezorgers overlast voor omwonenden.
Duurzaam voor profit, people en planet is nog een lange weg
Er zijn twijfels over de toekomstbestendigheid van de flitsbezorgers. Om te overleven zijn volgens Arets aanpassingen in het bedrijfsmodel noodzakelijk. Bijvoorbeeld langere bezorgtijden, hogere prijs, bezorgkosten berekenen en ook voor andere bedrijven bezorgen.
Het beste perspectief lijkt overeind blijven in een nichemarkt. Met genoeg investeringen krijg je de concurrentie wel kapot, zegt Van Amstel. Maar de sector heeft nog een lange weg te gaan voordat zij duurzaam voor profit, people en planet is.
