Zijn supermarkten de redding van flitsbezorgdiensten?

De flitsbezorgdiensten groeiden snel in 2021. Aan deze groei lijkt nu een einde te komen. Enkele bekende flitsbezorgdiensten hebben al maatregelen genomen in reactie op uitdagingen in de economie. En deze uitdagingen komen niet van één kant. Wat gebeurt er precies in deze sector? Hoe ziet de toekomst voor flitsbezorgdiensten eruit? En welke rol spelen supermarkten hierin?

Ontslagen en herstructurering na grote investeringen

Eind mei werd bekend dat de Turkse flitsbezorger Getir zo’n 14 procent van zijn personeel ontslaat. Dat zijn ongeveer 4500 medewerkers. Ook gaat het bedrijf ook minder geld uitgeven aan marketing en kortingsacties.

Flitsbezorgdienst Gorillas ontslaat 300 medewerkers en trekt zich terug uit België, Italië, Denemarken en Spanje. Gorillas verschuift de aandacht van groei naar winstgevendheid. Daarom gaat zij zich richten op vijf ‘core markets’: Duitsland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Nederland en de Verenigde Staten.

Beide bedrijven wijzen op de uitdagingen in de huidige economie als reden voor de ingrepen. De stijgende inflatie en de verslechterende macro-economische vooruitzichten wereldwijd dwingen onder andere Getir tot de besluiten.

Snijden in de kosten is de enige uitweg voor start-ups

De coronapandemie, beschikbaar investeringsgeld door de lage rentes en een grote groep migranten die werk zoekt; deze combinatie noemde Niels van Doorn op NOS vorig jaar de ‘perfecte storm’ voor de flitsbezorger.

Dit beeld is nu sterk veranderd. Business Insider noemt 2021 hét jaar van investeren met durfkapitaal in start-ups. Er werd wereldwijd ruim 640 miljard dollar geïnvesteerd, een stijging van 92 procent ten opzichte van 2020. Maar dit jaar lijkt de geldstroom zo goed als op te drogen.

De naweeën van de coronapandemie, de torenhoge inflatie en de snel stijgende rente drukken een stempel op de Amerikaanse beurzen. Durfinvesteerders worden voorzichtiger. Investeren in start-ups is niet meer vanzelfsprekend.

Y Combinator, een van de belangrijkste durfinvesteerders in Silicon Valley, waarschuwt start-ups zich voor te bereiden op het ergste. Snijden in de kosten is het advies. En dat is precies wat Gorillas en Getir doen.

Ook op lokaal niveau veel tegenslag voor flitsbezorgers

Maar de flitsbezorgers hebben niet alleen te maken met macro-economische en financiële tegenslag. Ook op lokaal niveau worden zij tegengewerkt. Volgens RTL Nieuws willen gemeenten de flitsbezorgdiensten weren uit woonwijken.

De zogenaamde ‘darkstores’, de dichtgeplakte winkels die als distributiecentrum worden gebruikt, zijn niet fraai voor het straatbeeld. De bezorgers die buiten staan te wachten zorgen voor overlast. En de snelheid waarmee de bezorgers fietsen leidt tot gevaarlijke situaties. Dit zijn de belangrijkste bezwaren van gemeenten en omwonenden tegen de flitsbezorgdiensten.

Dit jaar heeft de gemeente Amsterdam beleid gemaakt om flitsbezorgers uit de stad te weren. In Het Parool stelt Sadik Cevik, algemeen directeur van Gorillas Benelux, dat dit beleid gebaseerd is op willekeur, foute aannames en vals sentiment.

Cevik wijst op de honderdduizenden inwoners die klant zijn. Op de CO2-neutrale levering van boodschappen. En op het feit dat Gorillas tot de top 250 grootste werkgevers in Nederland behoort. Tegelijk ziet Cevik ook dat bepaalde dingen beter kunnen, en geeft hij aan dat Gorillas daaraan werkt.

Gedragscode moet flitsbezorgdiensten helpen

In Amsterdam gaf de gemeente al eerder opdracht om een dark store te sluiten. De rechter gaf de hoofdstad daarin gelijk. Daarom komen Flink, Getir, Gorillas en Zapp met een gedragscode. Hierin staan onder andere de volgende maatregelen:

• Geen nieuwe dark stores meer in centrale winkelstraten, voetgangerszones of vlak bij basis- of middelbare scholen.
• Bezorgers mogen geen overlast veroorzaken en moeten op de stoep ruimte laten voor voetgangers.
• De snelheid van de e-bikes wordt begrensd op 25 kilometer per uur.
• Voor elke vestiging willen zij afspraken maken met de gemeente, bijvoorbeeld over parkeren, bevoorrading en het aangezicht van de vestiging.

Supermarkten en flitsbezorgers hebben raakvlakken

Met het weren van flitsbezorgers uit de woonwijken wordt de belofte ‘binnen tien minuten bezorgd’ lastig. Maar volgens Cevik is deze belofte al eerder losgelaten. Hij concludeert:

“Wij zijn in feite niet anders dan pizzabezorgers en andere retailers en supers die over zijn gegaan op snel bezorgen.”

En maar liefst 86 procent van de Nederlanders vindt bezorging van online aankopen binnen tien minuten overdreven. Dit blijkt uit onderzoek van transport management service Wuunder, meldt Emerce.

Ook Rini Emonds, van marktonderzoeksbureau IRI, denkt dat het geen probleem hoeft te zijn als consumenten hun boodschappen niet in tien minuten hebben. De drempel is ongeveer dertig minuten.

Volgens Laurens Sloot, hoogleraar ondernemerschap in de detailhandel aan de Rijksuniversiteit Groningen, hebben vooral supermarkten voordeel van het gemeentelijke beleid om flitsbezorgers uit woonwijken te weren. De supermarkten zitten tenslotte al in de woonwijken. Nu al werken sommige supermarkten en flitsbezorgers samen, zoals Jumbo en Gorillas. Sloot verwacht dat supermarkten en flitsbezorgers nog nauwer gaan samenwerken in de toekomst.

Daarnaast verkennen ook supermarkten zelf de flitsbezorging. Supermarkt Albert Heijn doet een proef in Amsterdam waarbij dagelijkse boodschappen snel worden thuisgebracht. Dat gebeurt door Thuisbezorgd.nl en Deliveroo. Albert Heijn houdt de grens van 30 minuten bezorgtijd aan.

Meer weten over beleggen in supermarktvastgoed?
Ontdek waar uw kansen liggen en kijk op annexum.nl/beleggeninsupermarkten

Minder ritten en meer op de fiets: wat is het waard?

Waarschijnlijk gaan niet alle vier de flitsbezorgers in ons land, Gorillas, Flink, Getir en Zapp, het redden. Vooral om economische en financiële redenen, maar ook maatschappelijke weerstand speelt een rol. Veranderingen in het businessmodel, waaronder meer samenwerking met supermarkten, lijken onvermijdelijk.

De overlast van flitsbezorgdiensten in woonwijken is met relatief eenvoudige maatregelen en goede wil te beperken. Dat zou de flitsbezorgers kunnen helpen. Want hopelijk is het wel iets waard om verkeersbewegingen te verkorten en zelfs te verminderen. En om ritten met de auto te vervangen door ritten met elektrische fietsen.