Proptech trends in 2020

Wat zijn de trends in proptech voor volgend jaar? Leden van de netwerkorganisatie Holland ConTech & PropTech geven op verzoek van Vastgoedmarkt hun visie op die klemmende vraag. ‘2020 wordt het jaar van de executie.’

Het jaar van innovatie en techexecutie!

Sander Grünewald, partner bij KPMG Netherlands advisory:

‘In 2020 wordt, nog meer dan voorgaande jaren, de nadruk gelegd op relevantie als marktpartij. De marktomstandigheden en technologische mogelijkheden dwingen dit af. Relevant en concurrerend blijven in de vastgoedmarkt gaat hand in hand met de executie van een digitale ambitie. Ja, de nadruk ligt op executie. Ook al hebben partijen nog maar beperkt een integrale visie op hoe de bedrijfsvoering onderscheidend te maken door gebruik te maken van de nieuwe technologische mogelijkheden. Wij verwachten dat 2020 het jaar wordt van de innovatieve en technologische executie. Hiermee doelen wij op het daadwerkelijk uitvoeren van uitgedachte plannen en het borgen van de digitale strategie in de organisatie door bijvoorbeeld het partneren met start-ups, het experimenteren met een innovatiekweektuin (ook wel: living lab) of het gestructureerd inzetten van geavanceerde data-analyse.

Uit recent onderzoek van KPMG blijkt dat het aantal vastgoedondernemingen met een strategie omtrent innovatie en digitalisatie wederom is toegenomen. En 95 procent van deze bedrijven heeft een medewerker aangesteld om de executie te leiden. In 2020 verwachten wij dat dit vaker een medewerker zal worden met ook daadwerkelijk een technologische achtergrond. Innovatie en digitalisatie liggen nu nog vaak in de handen van een medewerker met een finance- of vastgoedachtergrond.

Daarmee zal 2020 het jaar zijn waarin vastgoedbedrijven vaker en meer innovatie-, tech- en dataspecialisten in dienst nemen. Volgend jaar zullen de sneaker en het zwarte t-shirt definitief hun intrede doen in onze mooie, maar toch nog best vaak, traditionele vastgoedsector!’

Een veranderd speelveld

Jan van der Doelen, senior sectorbankier Building & Construction en Real Estate bij ING:

‘De trend voor volgend jaar is een veranderend speelveld en juist daardoor de noodzaak voor de sector om verder te innoveren. De bouwsector wordt momenteel geplaagd door de gevolgen van wet- en regelgeving op het gebied van de stikstofuitstoot, de hoeveelheid onafbreekbare stoffen in de grond en de kwaliteitsborging rondom bouwprojecten- en werken. Het aantal vergunningen neemt maand op maand af, de productie is nog wel op peil en groeit zelfs, maar bedrijven hebben zorgen over de continuïteit in de productie voor 2020/21 als gevolg van bovenstaande.

Iets verder dan volgend jaar kijkend gaan de trends voor de sector over onder meer de andere ruimtelijke spreiding van functies van de gebouwde omgeving, de energietransitie en energie-infrastructuur en bijbehorende circulaire modellen, de toekomst van werk in de bouw en een andere productieketen in de bouw. Dit laatste vanwege de vraagsturing en veranderende vraag, een andere marktordening en nieuwe toetreders, de behoefte aan gezonde verdienmodellen met een betere verhouding tussen rendement en risico. Succesvolle bedrijven dealen met zowel de korte als de lange termijn en blijven innoveren!’

Internet of Things (IoT) en data

Robbert Heekelaar, vicepresident architecture & emerging technologies bij Prologis:

‘In 2020 zal het meer gaan over hoe data kunnen bijdragen aan een verbeterde klantervaring. De standaard uitrusting in een pand (warehouse) wordt nog vollediger en zaken zullen meer als een dienst worden aangeboden. Waarom zou elke nieuwe huurder bijvoorbeeld een eigen netwerk moeten aanleggen? (Network as a service) of wat kan er standaard worden gemeten in een gebouw? (Data as a service). In een verre toekomst gaan we zelfs wellicht naar warehousing as a service.

De grote stappen van 2020 zullen hoofdzakelijk met Internet of Things (IoT) hebben te maken. Winnaars zullen de partijen zijn die van deze IOT-data relevante informatie kunnen maken, en dit op de juiste manier kunnen teruggeven aan hun klanten. Natuurlijk blijft het uitgangspunt een verbeterde klantrelatie.

Duurzaam gedrag, optimaal ruimtegebruik en meer ‘fun’

Rienk Oosterhof, chief real estate officer bij The Student Hotel:

‘Proptech verandert vastgoed van een statisch gebouw in een dynamische en geïntegreerde omgeving. De uitdaging waar wij voor staan met slimme technologie is om gegenereerde data en informatie te gebruiken voor nieuwe toepassingen. Van meten is weten naar constante verbetering.

De impact van het gebruik van proptech bij partijen die de volledige cirkel van ontwikkelen, investeren en exploiteren organiseren, wordt door hen nog steeds volledig onderschat. De directe link tussen meten en verbetering verandert vastgoed van een statisch product in een immer geoptimaliseerd en actueel product. Headmapping van gebruikers leert welke ruimtes wel en niet functioneren. Laagdrempelig en met een knipoog is het vervolgens mogelijk om duurzaam gedrag actief te stimuleren. Gebruikers van een gebouw kunnen bijvoorbeeld een berichtje op hun telefoon krijgen: ‘U neemt vandaag de lift voor de derde keer, met gebruik van de trap had u 250 calorieën verbrand!’

Positieve impact met kunstmatige intelligentie

Michael Hesp, head of strategy Netherlands bij CBRE Global Investors:

‘De belangrijkste technologietrend voor 2020 is kunstmatige intelligentie en dan vooral met betrekking tot data-analyse. Deze trend is niet nieuw, maar de toepassingen van data en datavisualisatie worden in hoog tempo verder ontwikkeld. De komst van 5G internet – wat de basis legt voor het Internet of Things – zal de dataverzameling exponentieel doen groeien. Met behulp van (big) data-analyses kunnen bedrijven relevanter zijn voor hun klanten en daarmee meer klanten binnenhalen, waardoor zij weer meer data verkrijgen om relevant te blijven.

In de vastgoedsector zie ik dat dit bewustzijn aanzienlijk is gegroeid. Waar voorheen een scheiding bestond tussen de vastgoedprofessional en de data- of technologie-expert, weten beide partijen elkaar steeds beter te vinden. En dat is nodig, want data zonder context is geen informatie. Mijn voorspelling is dat kunstmatige intelligentie uiteindelijk wordt ingezet om een positieve impact te maken op de mens, het milieu en de maatschappij. Wij hebben de mogelijkheid en de verplichting dat als ultiem doel te stellen.’

Customer Journey en Digital Twin

Walter Okhuijsen, manager business development & innovation bij Strukton:

‘Ik verwacht in 2020 een duidelijke toename in aandacht voor de customer journey van gebruikers in een gebouw in combinatie met de opmars van de digital twin. De data van het gebouw, van de gebruikers in het gebouw en van de partijen die service leveren in een gebouw, komen allemaal samen in een digital twin van een gebouw. Deze rijkdom aan data maakt het mogelijk om de gebruikers in een gebouw (werknemer, patiënt, bezoeker, student, gast) tijdens al hun activiteiten gedurende de dag gerichte en passende ondersteuning en diensten te bieden. Dit leidt tot een optimale beleving bij gebruikers. Hiervan kunnen de serviceproviders in een gebouw profiteren door het leveren van deze diensten en services die gebruikers vervolgens via apps kunnen aanvragen.

De digital twin zal ook leiden tot slim onderhoud aan en een hoge beschikbaarheid van het gebouw, wat bijdraagt aan de oplossing voor de schaarste van technisch personeel. Ten slotte zullen data ook een steeds belangrijkere rol gaan spelen in het behalen van de doelstellingen van de energietransitie.’

De echte beweging zit in waarden

Norbert Schotte, innovatiemanager bij Vorm Holding:

‘De oude rotten in het vak horen en lezen ongetwijfeld veel over de opkomst van diverse technologieën. Denk hierbij aan 5G, Artificial Intelligence, Internet of Things (IoT), Business Intelligence en Generative Design. Zij zullen mij voor gek verklaren als ik zeg dat de echte beweging niet zit in technologie, maar in waarden. Daarmee bedoel ik geen euro’s, maar de verschuiving van de waarden die wij als mens toekennen aan ons werk en ons bestaan. Er is een beweging gaande naar een duurzamer en groener bestaan. Terecht, want we staan voor grote maatschappelijke opgaves.

Een techbedrijf waar de drijfveer geld is, is in mijn ogen nog steeds traditioneel. Je bent écht innovatief als je als onderneming de kanteling durft te maken van geld verdienen naar impact maken. Sta op en durf een positieve bijdrage te leveren aan het verminderen van onze CO2-uitstoot, aan het bedenken van oplossingen voor de vergrijzing of voor het dichtslibben van onze wegen (meer asfalt is niet de oplossing). Technologische ontwikkelingen zijn een logisch middel en geen doel op zich of onderdeel van je ‘tech-washing’. Geld verdienen is geen kunst, impact maken wel; dan ben je pas een innovatieve ondernemer.’

AI, machine reading en BIM

Huib Boissevain, eigenaar Annexum:

‘Nu kunstmatige intelligentie zijn intrede heeft gedaan, zullen zelflerende algoritmes de komende jaren een onderdeel worden van de bedrijfsmiddelen van een vastgoedprofessional. Zo zullen taxaties en andere waarderingen gebaseerd op referentietransacties langzaam maar zeker worden vervangen door computermodellen die gevoed worden met waardevolle data. Het goede nieuws is dat deze AI-modellen in de nabije toekomst zelf transparanter en begrijpelijker zullen worden.

Documentatie zal steeds beter rechtstreeks via technologie in de systemen worden ingelezen. Hierdoor zal een betere standaarddocumentatie per gebouw beschikbaar komen. Blockchain garandeert de authenticiteit van deze documentatie. Duurzaamheid en huurderstevredenheid geven een verdere impuls aan datacollectie en meetapparatuur. Op basis van data zullen onderhoud en beheer schoner en efficiënter worden. Building Information Modelling (BIM) wordt niet alleen in de bouw, maar ook in vastgoedbeheer de norm.’

Alles hangt samen met duurzaamheid

Sander Lijbers, architecture, engineeering & construction industry manager bij Autodesk:

‘We staan aan de vooravond van grote ontwikkelingen die tegelijkertijd enorme kansen met zich meebrengen. Met een snelle bevolkingsgroei en versnelde verstedelijking wordt geschat dat de wereldwijde vraag naar energie tegen 2050 zal verdubbelen. Dit vereist een productiever gebruik van energie en materialen. Het zal moeten leiden tot de verbetering van duurzame resultaten.

De markt heeft een aantal mogelijkheden om dit te realiseren door gebruik te maken van digitalisering. Het doel is om energieneutrale gebouwen te creëren, slimme steden te ontwikkelen en efficiëntere, maar groene productie te stroomlijnen. Dit moet uiteraard betaalbaar en schaalbaar zijn. Ik zal een aantal goede voorbeelden noemen: Building Information Modelling (BIM), inclusief energieanalyse en bijvoorbeeld daglichttoetreding, is cruciaal voor het bevorderen van groen gebouwontwerp en het bereiken van een koolstofarme toekomst. Verbind de volledige infrastructuur van een stad met behulp van geavanceerde informatie- en communicatietechnologie (ICT) om verkeers-, milieu- en huisvestingsproblemen op te lossen.

Het verminderen van materiaal- en energieverbruik gedurende de hele levenscyclus van de productie is niet alleen goed voor de planeet, het kan ook helpen de kosten te verlagen en de resultaten te verbeteren. Automatisering en AI (kunstmatige intelligentie), bijvoorbeeld met behulp van Generative Design, kunnen helpen om betere ontwerpen te maken, betere materialen te selecteren en gegevens beter te beheren.’

Transformeer data in nuttige informatie

Jaap van der Bijl, ceo bij Altera Vastgoed:

‘De succesvolle vastgoedbelegger van de toekomst is een informatiebedrijf. Dit vraagt om een duidelijke visie nú, zodat gekwalificeerde medewerkers met dedicated software van veelal start-ups en scale-ups data omvormen tot bruikbare informatie. Volledige integratie in het investeringsproces is hierbij het ultieme doel. Het is namelijk cruciaal om de héle waardeketen te beheersen: van zoekende huurder tot verkoop van assets en van trends op microniveau tot klimaatbestendigheid. Wij menen dat alleen een dergelijk wendbare en digitale organisatie succesvol zal zijn om tijdig alle databronnen te ontsluiten en te transformeren in nuttige informatie.

Dit doen we om drie hoofdredenen. Ten eerste om het vastgoedproduct te verbeteren, om zo te kunnen inspelen op de steeds veranderende eisen. Ten tweede om op elk moment optimaal inzicht aan onze aandeelhouders te kunnen bieden, en tot slot om het gewenste risico-rendementsprofiel te bereiken.

Digitaal materiaalpaspoort maakt herbruik mogelijk

Bernardo Korenberg, head of sustainability & innovation bij Bouwinvest Real Estate Investors:

‘2020 is het jaar waarin niemand het heeft over de circulaire economie (CE); het ís gewoon de economie. De take, make and waste-benadering is omgebogen naar een economie zonder afval. De vastgoedwaardeketen begint een ‘systeembenadering’ te hanteren voor de manier waarop materialen en afval worden beheerd en erkent dat de output van het ene bedrijf input voor het andere is. En raad eens: daarmee wordt waarde gecreëerd! Gebouweigenaren kunnen aan de hand van de circulaire waarde het ideale moment bepalen om een gebouw te ontmantelen of te wijzigen. We beschikken over digitale materiaalpaspoorten en sturen daarmee op de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen. Zo minimaliseren we waardevernietiging en gaat de kwaliteit én adaptiviteit van gebouwen omhoog. Of heb ik me tien jaar vergist?’

Data inzetten om huurders actief te adviseren

Bernd Stahli, ceo NSI:

‘In 2020 zetten we de volgende stap in het actief adviseren van huurders. Bij NSI is dit een van onze belangrijkste speerpunten waar we met een team van specialisten onder leiding van Dennis van der Stoop iedere dag aan werken. Door middel van schermen en inlogportals met waardevolle informatie over circulariteit, energieverbruik en eigen bezetting worden huurders betrokken bij onze duurzaamheidsstrategie en maken zij onderbouwde keuzes. Hier is een grote rol weggelegd voor slimme gebouwen. Het geven van het juiste advies wordt enorm vereenvoudigd dankzij dataverzameling door bijvoorbeeld sensoring. Ik verwacht dat we op korte termijn automatisch advies krijgen uit de data die verzameld worden. Daarvoor is het de kunst om de juiste modellen te ontwikkelen die inzichten geven om het verschil te maken. In onze bestaande portefeuille zijn we dit aan het implementeren, maar vooral bij nieuwbouwprojecten is dit een integraal onderdeel van het ontwikkelplan.’

Bron: Vastgoedmarkt